202511120944 Status: school Tags: Datascience, Ethiek
gastcollege ethiek 11-11-2025
gevolgenethiek is dat je dingen moet doen die meerwaarde hebt, dus het maximaliseren van geluk, minimaliseren van pijn voor de grootste groep. deugdethiek is je eigen morele character opbouwen, moed, apperheid, eerlijkheid etc. maar niet macht. long island bridge alles want ontworpen wordt door mensen zitten normen en waarden in meegenomen. “ethiek is een mening”, is wat veel mensen zeggen, maar ethiek is niet helemaal subjectief, het is meetbaar wat de gemiddelde collectieve waarden zijn. dat is ethiek, nadenken wat het collectieve goed is. kun je tecologie ontwerpen zodat hij sws de belangrijkste belangen naar voren brengt, en geen andere? built in limitations, zoals verkeersdrempels. “scripts” collindridge dilemma, wanneer moet je als ethischie nadenken over welke belangen het belangrijkste zijn. is het wel een veruitgang / verbetering? AI ethiek ---- uthopie of dysthopie? het cassandradilemma, wie heeft er gelijk? en geloven ze je als je gelijk hebt? wat zegt het over het studie systeem ls we efficientieboven alles zetten?
- vrijheid en autonomie
- transparantie
- rechvaardigheid
- duurzaamheid dat zijn vooral de dingen diewe kunnen vragen over ons project autonomie. het interne kompas vraagt inzict over interesses, delen en waarden van een student. kant zegt “autonomie is jezelf de wet voorschrijven”. alleen iemand ie bewust nadenkt over wat hij belangrijk vind is autonoom. AI en autonomie capaciteiten - vermogen om zelf te bepalen normatieve vereisten - recht om zelf te bepalen respect - erkenning van anderen dat jij het recht hebt om zelf te bepalen. zelfrespect - het geloof in je eigne vermogen om zelf te bepalen wat goed is uitoefening - het daadwerkelijk zelf kunnen bepalen middelen - informationele voorwaarden (privacy en transparantie) transparantie feedback en uitleg geven. niet alles kan volledig transparant zijn. “the circle” film volledig transparantie is onmogelijk transparante ai unit of consent - stem - hoe erg worden de gebruikers betrokken in het project? welwillendheid - er vanuit kunnen gaan dat niemand ie er aan heeft mee ge werkt kwade intenties heeft / had uitkomst gebaseerd - hoe zijn de outputs gegenereerd process - dit iser gedaan om te zorgen dat je privacy gewaarborgd blijft waarde - er vanuit kunnen gaan dat de makers hebben nagedacht dat er waarde aan zit. waarde gebaseerde transparantie is belangrijk BIAS EN DISCRIMINATIE het is discriminatie als de uitkomst onrechtvaardig is gebaseerd op
- etniciteit
- sociaa economische status voorbeelden -rasicme: toeslagenaffaire COMPASS Amazons aannamealgorthme Medisch onderzoek -sociaal economische status: SyRi (fraude detectie) A-levels Groot-Britannie oorzaken: alles wat er in gaat komt er uit weinig data (undersamplin) te veel data (over sampling) slechte data proxy bias